Wczesne Wspomaganie Rozwoju

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny

Wczesne wspomaganie rozwoju jest bezpłatną, kompleksową formą pomocy skierowaną do najmłodszych dzieci z niepełnosprawnością, oferowaną przez naszą Niepubliczną Poradnie Psychologiczno- Pedagogiczną PCTS

http://Www.poradnia.pcts.pl

Formalnym warunkiem otrzymania pomocy w ramach WWRD jest uzyskanie – na wniosek rodziców dziecka – opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju (czasem mylnie nazywanej orzeczeniem o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju), która jest wydawana przez zespół orzekający działający przy publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

WWRD obejmuje dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności aż do momentu rozpoczęcia przez nie nauki w szkole. Zgodnie z prawem obowiązek szkolny może być odroczony o rok, a w  przypadku dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego nawet o dwa lata. W przypadku odroczenia obowiązku szkolnego dzieci mają nadal prawo do korzystania z pomocy w ramach WWRD.

Wczesne wspomaganie rozwoju to działania mające na celu stymulowanie rozwoju psychoruchowego i społecznego dziecka. Dotyczy dzieci z niepełnosprawnością wraz z  członkami rodziny. Inaczej mówiąc zadaniem wczesnego wspomagania rozwoju jest pobudzanie do rozwoju tych sfer, które nie zostały uszkodzone i usprawnianie tych, które są zaburzone. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka oraz rodziny stwarza szanse rozwojowe umożliwiające osiągnięcie określonych umiejętności fizycznych, poznawczych i emocjonalnych. Podjęcie działań stymulujących dziecko we wczesnym etapie jego rozwoju ma bezpośredni wpływ na osiągnięcie większej niezależności, samodzielności i lepszej jakości życia w dalszych okresach życia.

Sytuacja, kiedy w rodzinie pojawia się dziecko, jest zazwyczaj związana z pozytywnymi przeżyciami, radością i szczęściem, ale też lękiem o to, czy jego stan zdrowia i rozwój są prawidłowe. Zdarza się, że rodzice otrzymują informacje o występujących zagrożeniach dla prawidłowego rozwoju ich dziecka lub wprost o jego o niepełnosprawności. Zagrożenia dla rozwoju najczęściej dotyczą układu nerwowego i są to:

  • ciąże wysokiego ryzyka,

  • wcześniactwo (szczególnie skrajne - gdy poród odbywa się między 22, a 32 tyg. ciąży)

  • urazy okołoporodowe uszkadzające ośrodkowy układ nerwowy (mózgowe porażenie dziecięce, ataksja),

  • wady genetyczne (np. zespół Downa, zespół Edwardsa, zespół kruchego chromosomu X, achondroplazja, zespół Ushera, zespół Wolfa - Hirschhorna, zespół Angelmana, zespół Wiliamsa i inne),

  • wrodzone wady rozwojowe układu nerwowego (np. przepuklina oponowo-rdzeniowa, małogłowie, wrodzone wodogłowie)

  • opóźnione dojrzewanie odruchowe (brak odruchu lub jego przetrwanie),

  • infekcje w obrębie centralnego układu nerwowego (zapalenia mózgu),

  • zaburzenia metaboliczne obciążające układ nerwowy,

  • padaczka.

Wymienione powyżej zagrożenia mogą prowadzić do niepełnosprawności. Według prawa oświatowego dziecko niepełnosprawne to dziecko z:

  • niepełnosprawnością intelektualną (lekkiego, umiarkowanego, znacznego lub głębokiego stopnia),

  • słabowidzące lub niewidome,

  • słabosłyszące lub niesłyszące,

  • autyzmem lub zespołem Aspergera,

  • niepełnosprawnością ruchową,

  • afazją

  • niepełnosprawnością sprzężoną.

Dla rozwoju dziecka ważne jest, aby diagnoza zaburzeń i podjęcie terapii odbyło się możliwie jak najwcześniej. Układ nerwowy będący w początkowej fazie dojrzewania jest bardzo plastyczny, a to sprzyja korekcji zaburzonych funkcji i kompensacji deficytów. Czasem możliwe jest zahamowanie zaburzeń o postępującym przebiegu, a nawet całkowite zatrzymanie niekorzystnych zmian. Wiadomo, że proces uczenia się mózgu poprzez odbiór wrażeń, zdobywanie doświadczeń, a potem ich generalizację jest najintensywniejszy w najwcześniejszej fazie rozwoju. Badania wykazują, że w ciągu pierwszych lat życia zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń między neuronami jest największa, co związane jest z  procesem kształtowania się oraz mielinizacji neuronów. Dlatego dzieci najmłodsze – począwszy od niemowlaków, aż do szóstego roku życia są najbardziej podatne na postępowanie terapeutyczne. Z  kolei niepodjęcie oddziaływań może spowodować, że wraz z wiekiem narastać będą zaburzenia utrudniające proces rehabilitacji.

Ważnym aspektem w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka jest współuczestniczenie w terapii jego rodziców. To przecież rodzice, przez swój stały kontakt z dzieckiem, mogą wspierać je w każdej sytuacji. Udział rodziców w zajęciach umożliwia im ponadto realistyczny wgląd w  funkcjonowanie dziecka - lepiej je poznają, dostrzegają jego możliwości. Mają szansę dostosować swoje wymagania i oczekiwania do potencjału rozwojowego dziecka. W ten sposób budują i rozwijają swoje kompetencje rodzicielskie, dzięki którym lepiej radzą sobie w sytuacji wydłużającego się procesu rehabilitacji, czy też przy podejmowaniu decyzji dotyczących dalszej terapii czy edukacji. Specjaliści pracujący z dzieckiem wspierają budowanie prawidłowych relacji rodziców z  dzieckiem. Pomagają zauważyć jego potrzeby i zaspokajać je oraz ograniczyć negatywne skutki związane z niepełnosprawnością. Prowadzą instruktaż jak wdrażać elementy terapii do codziennego życia domowego oraz zorganizować środowisko domowe, by jak najlepiej odpowiadało potrzebom dziecka i innych członków rodziny.

WWRD zakłada kompleksowość oddziaływań. Dzieci kwalifikowane są do poszczególnych zajęć terapeutycznych adekwatnie do ich indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych, z  uwzględnieniem zaleceń zawartych w  opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.

Dla każdego dziecka oddzielnie powoływany jest zespół wczesnego wspomagania rozwoju. W jego skład, w zależności od potrzeb dziecka wchodzą różni specjaliści:

- psycholog,

- pedagog specjalny (surdopedagog, tyflopedagog, surdopedagog)

- neurologopeda, surdologopeda

- terapeuta integracji sensorycznej,

- rehabilitant.
 

Zadania zespołu to:

- ustalenie kierunków terapii optymalnych dla dziecka oraz wspierania dla jego rodziny

- w zależności od potrzeb nawiązanie współpracy z instytucjami np. z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w celu zapewnia dziecku i rodzinie odpowiednich formy pomocy.

- opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu wczesnego wspomagania, ocenianie postępów dziecka,

- analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w indywidualnym programie wczesnego wspomagania oraz planowanie dalszych działań.
 

Akty prawne regulujące wczesne wspomaganie rozwoju dziecka.

1. Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 roku (Dz.U. z 11 stycznia 2017 roku poz. 60), w całości obowiązuje od 1.09.2017 r.

2. Art. 71b Ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256 poz. 2572, Nr 273 i jej późniejsze modyfikacje) (Wygasa z dniem 1.09.2017 r.)

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. 2013 r. poz.1257).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30.04.2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2013 r. , poz. 532)

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. 2013 r., poz. 199)

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 roku w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz. U. 2008 r. , poz. 1072).

7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz. U. 2015 r. poz. 1113).